Análise morfométrica da bacia do rio Santa Lucía (Corrientes, Argentina)
DOI:
https://doi.org/10.15359/rgac.70-1.11Palavras-chave:
Geomorfologia quantitativa, Modelo digital de elevação, Morfometria, Sistemas de informação geográfica, Recursos hídricosResumo
No presente trabalho foi realizado um estudo morfométrico da bacia do rio Santa Lucía na pro- víncia de Corrientes-Argentina para determinar sua resposta hidrológica e apontar a influência de fatores morfométricos na intensificação ou atenuação das inundações, que gera dados úteis para o planejamento territorial. Os resultados obtidos a partir da quantificação e medição dos parâmetros mostram uma bacia com forma alongada, relevo com alto potencial erosivo, pouca declividade e uma rede de drenagem ineficiente; do qual se conclui que a bacia terá inundações graduais, mas prolongadas no tempo.
Referências
Aumassane C. M., Gaspari, F. J., Bege, M. E., Sartor, P. D, Oricchio, P. & Di Bella, C. (2018). Morfometría de la cuenca alta del río Co- lorado, Argentina. Boletín geográfico 40 (1): 13-29. http://dx.doi. org/10.15359/rgac.68-1.1
Camino, M. A., Bó, M. J., Cionchi, J. L., López de Armentia, A., Del Río J. L., & De Marco, S. G... (2018). Estudio morfométrico de las cuencas de drenaje de la vertiente sur del sudeste de la provincia de Buenos Aires (Argentina). Revista Universitaria de Geografía 27 (1): 73-97. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=383257036005
Campo A., Aldalur N., & Fernández S. (2012). Morfometría fluvial apli- cada a una cuenca urbana en Ingeniero White, República Argentina. Investigaciones geográficas (77): 7-17. http://www.scielo.org.mx/ scielo.php?pid=S0188-46112012000100002&script=sci_arttext
Consortium for Spatial Information (2021). SRTM 90m DEM Digital Ele- vation Database, Update - Version 4.. http://srtm.csi.cgiar.org/
Contreras, F., y Contreras, S. (2017). La Incidencia de la Pendiente en la Distribución de las Morfologías de las Lagunas sobre Lomadas Are- nosas (Corrientes, Argentina).Anuário do Instituto de Geociencias– UFRJ, 40 (1), 15-25. Doi: 10.11137/2017_1_15_25
Contreras, F. I., & Contreras, S. A. (2017). La incidencia de la pendiente en la distribución de las morfologías de las lagunas sobre lomadas are- nosas (Corrientes, Argentina). Anuário do Instituto de Geociencias
– UFRJ, 40(1), 15-25. http://dx.doi.org/10.11137/2017_1_15_25
Cruz Romero, B., Gaspari, F. J., Rodríguez, V., Alfonso, M., Carrillo González, F. M., & Téllez López, J. (2015). Análisis morfométrico de la cuen- ca hidrográfica del río Cuale, Jalisco, México. Investigación y Ciencia 23 (64): 26-34. https://www.redalyc.org/articulo.oa?id=67441039004
Farfán F., Urbina L., Ferreira S., y Brandan M. (2010). Caracterización y red de drenaje de la subcuenca del río Tin-Tin, PN Los Cardones, Salta. Revista Científica de Educación 5 (16):7-21. https://fdocu- mento.com/document/caracterizacion-y-red-de-drenaje-de-la-sub- cuenca-del-farfan-f-l-urbina.html
Fuentes-Junco, J. (2004). Análisis morfométrico de cuencas: caso de es- tudio del Parque Nacional Pico de Tancítaro. Dirección General de Investigación de Ordenamiento Ecológico y Conservación de Eco- sistemas. Instituto Nacional de Ecología (INE).
Gaspari, F. J., Rodríguez Vagaría, A. M., Senisterra, G. E., Denegri, G., Delgado, M. I. & Besteiro, S. (2012). Caracterización morfométrica de la cuenca alta del río Sauce Grande, Buenos Aires, Argentina. AUGM DOMUS (4)143-158.
González de Matauco, A. (2004). Análisis morfométrico de la cuenca y de la red de drenaje del río Zadorra y sus afluentes aplicados a la peligrosidad de crecidas. Boletín de la Asociación de Geógra- fos españoles (38) 311–329. https://dialnet.unirioja.es/servlet/ articulo?codigo=1079160
Gutiérrez, R. D. G., López, J. L. O., Villa, Ó. R. M., y García, Ó. A. B. (2019). Análisis morfométrico de la cuenca hidrográfica del río Ayu- quila, Jalisco-México. Geofocus: Revista Internacional de Ciencia y Tecnología de la Información Geográfica, (24), 9.
Gravelius, H. (1914). Grundrifi der gesamten Gewcisserkunde. Compen- dium of Hydrology. Goschen.
Horton, R. (1932). Drainage-basin characteristics. Transactions 13 (1): 350-361.
Horton, R. (1945). Erosional Development of Streams and their Drainage Basins: Hydrophysical Approach to Quantitative Morphology. Geo- logical Society of America Bulletin 56 (3): 275-370.
Instituto Geográfico Nacional. (2021). Información Geoespacial. Capas SIG. https://www.ign.gob.ar/NuestrasActividades/InformacionGeoespacial/ CapasSIG
Iriondo, M. (2010). Geología del Cuaternarío en Argentina.Museo Pro- vincial de Ciencias Naturales Florentino Ameghino.
Iríondo, Martín H. (2011). Aguas subterráneas y superficiales de la provin- cia de Santa Fe. Santa Fe: Museo Provincial de Ciencias Naturales Florentino Ameghino.
Iriondo, M. (2011). Aguas subterráneas y superficiales de la provincia de San- ta Fe. Museo Provincial de Ciencias Naturales Florentino Ameghino.
Jiménez-Cantizano F., Loreto A., Soria-Jáuregui A., y Pastor-Martín, C. (2017). Cálculo del perfil teórico de equilibrio de un río en función del índice de gradiente. Geogaceta, 62: 51-54. https://sge.usal.es/archivos/geogacetas/geo62/geo62_13.pdf
Kirpich, P. (1940). Time of Concentration of Small Agricultural Waters- heds. Civil Engineering 10 (6) 362-.
Llamas J. (1993). Hidrología general: principios y aplicaciones. Servicio Editorial de la Universidad del País Vasco.
Mariscal Romero J., Chávez-González T., y Arciniega-Flores J. (2019). Caracterización hidrográfica de las cuencas de la Bahía de Navidad, Jalisco, México. Investigación y Ciencia de la Universidad Autó- noma de Aguascalientes, 27 (77) 38-46. https://www.redalyc.org/ journal/674/67459697005/movil/
Méndez W., Pacheco H., Cartaya S., Marcano, A., León C. (2015). Carac- terización hidroclimatológica y morfométrica de la cuenca del río San Julián (estado Vargas, Venezuela): aportes para la evaluación de la amenaza hidrogeomorfológica. Cuadernos de Geografía: Revista Colombiana de Geografía 24 (2) 133-156. DOI: 10.15446/rcdg. v24n2.50213
Moretto, B., Gentili, J., y Campo, A. (2019). Análisis morfométrico mul- tiescalar en la cuenca alta del arroyo Sauce Corto (Buenos Aires, Argentina. Revista Huellas, 23 (2) 149-167. DOI: http://dx.doi. org/10.19137/huellas- 2019-2316
Orfeo, O., & Neiff, J. J. (2008). Esteros del Iberá. Un enorme laboratorio a cielo abierto. Tomo I. Sitios de Interés Geológico de la República Argentina. Servicio Geológico Minero Argentino.
Quintero, T. (2003). Plan Rector de Producción y Conservación (PRPC) para la Microcuenca “Toledo Yerbabuena”, municipio de Talpa de Allende Jalisco. Programa Editorial UNIVALLE
Racca J. (2007). Análisis hipsométrico, frecuencia altimétrica y pen- dientes medias a partir de modelos digitales del terreno. Bole- tín del Instituto de Fisiografía y Geología 77 (1) 31-38. https:// rephip.unr.edu.ar/bitstream/handle/2133/970/BIFG_77_31. pdf?sequence=1yisAllowed=y
Reyes-Trujillo, A., Barroso, F.., y Carvajal-Escobar, Y. (2010). Guía bási- ca para la caracterización morfométrica de cuencas hidrográficas. Programa Editorial Universidad del Valle.
Salas-Aguilar, V., Pinedo-Álvarez, C., Viramontes-Olivas, O., Báez-Gon- zález, A. y Quintana-Martínez, R. (2011). Morfometría de la cuenca del río Nazas Rodeo en Durango, México, aplicando tecnología geo- espacial. Tecnociencia Chichuahua. 5 (1) 34-42. https://vocero.uach. mx/index.php/tecnociencia/article/view/705
Salas-Salinas M. y Jiménez-Espinosa M. (2004). Inundaciones. Centro Nacional de Prevención de Desastres (CENAPRED).
Santa Cruz, J. (1972) Estudio sedimentológico de la Formación Puelches en la provincia de Buenos Aires. R.A.G.A., 27: 5-63.
Santa Cruz, J., Orfeo O. y Gulisano F. (2019) Geología de la Provincia de Corrientes-Argentina y cuencas geotectónica relacionadas. Prensa del ICAA, 273
Schumm, S. A. (1956). Evolution of Drainage Systems and Slopes in Bad- lands at Perth Anboy, New Jersey. Bulletin of the Geological Society of America, 67, 597-646.
Sellers C., Corbelle E., Buján S., y Miranda D. (2015). Morfología inter- pretativa de alta resolución usando datos LIDAR en la cuenca hi- drográfica del río Paute en Ecuador. IERSE 30: 131 – 180. http:// revistas.uazuay.edu.ec/index.php/memorias/article/view/87
Strahler A. (1952). Hypsometric (area-altitude) analysis of erosional topo- graph. Bulletin of the Geological Society of America. 63: 1117-1142.
Tarbuck, E. y Lutgens, F. (2005). Ciencias de la Tierra. Una introducción a la geología física.Editorial Pearson Educación
Torrero, M. (2017). Hidrografía de la cuenca del Río Tecka–Gualjaina, Chubut, Argentina. Revista Geográfica de Valparaíso. (54) 1-12. http://www.revistageografica.cl/index.php/revgeo/article/view/24
Vélez Upegui, J. J. & Botero Gutierrez, A. (2011). Estimación del tiem- po de concentración y tiempo de rezago en la cuenca experimental urbana de la quebrada San Luis, Manizales. Dyna 78(165): 58-71. https://www.redalyc.org/pdf/496/49622372006.pdf
Viramontes Olivas, Ó. A., Escoboza García, L. F., Álvarez, C. P., Álvarez, A. P., Reyes Gómez, V. M. & Pérez Márquez, A. (2007). Morfome- tría de la cuenca del río San Pedro, Conchos, Chihuahua. Tecnocien- cia Chihuahua, 1 (3), 21-31.Tus ped que vendae lam quam que re, quia voluptam et renihil mo des cuptatur atque voluptatiis volupta dellam, sinvent peratis parciet etur renima ini beatet eium fugit oc- cum quis re experatet, simusam, sitius accus quibusa pellaborpos quidem int vellat.
![](https://www.revistas.una.ac.cr/public/journals/6/article_16294_cover_es_ES.jpg)
Publicado
Como Citar
Edição
Seção
Licença
Política proposta para revistas que oferecem Acesso Aberto
Os autores que publicam nesta revista concordam com os seguintes termos:
a. Os autores mantêm os direitos autorais e garantem à revista o direito de ser a primeira publicação do trabalho, sob a Licença Creative Commons https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/deed.es, que permite que outros compartilhar com reconhecimento da autoria do trabalho e da publicação inicial nesta revista.
b. Os autores podem estabelecer separadamente acordos adicionais para a distribuição não exclusiva da versão do trabalho publicado na revista (por exemplo, colocá-la em repositório institucional ou publicá-la em livro), com reconhecimento de sua publicação inicial nesta revista. Esses acordos adicionais devem respeitar os termos da licença: ou seja: não envolver lucro e compartilhar com a mesma licença.
c. Os autores são incentivados a arquivar a versão/PDF pós-impressão ou do editor em repositórios de acesso aberto.